Smart city en zorgzame stad laten samengaan

Het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting stelt dat er nog steeds een digitale kloof is die samenhangt met opleidingsniveau, activiteitsstatus, leeftijd en geslacht. De nieuwe digitale kloof is verschoven van toegang tot internet (en PC) naar het beschikken over de juiste vaardigheden om met deze technologieën om te gaan. Deze digitale ongeletterdheid bij bepaalde groepen is een bedreiging.

Heel wat gangbare technologische ontwikkelingen dragen nochtans al bij tot een verhoogde levenskwaliteit voor personen met of zonder zorg- of ondersteuningsnood, denk aan tablets, smartphones, apps  of ‘slimme’ horloges. Zorgdomotica of zorgtechnologie integreert technologie en diensten die specifiek  worden ingezet om het leven van ouderen en hulpbehoevenden makkelijker of comfortabeler te maken. Digitale technologie zal een belangrijke rol spelen in de omschakeling van curatieve naar meer preventieve zorg, bijvoorbeeld in het aanzetten tot gedragsverandering.

De ethische dimensie is belangrijk: wie heeft toegang tot welke gegevens? En waarvoor worden ze gebruikt?

De gebruiker verwacht dat zorgtechnologie voordelen biedt op vlak van veiligheid, comfort, zelfredzaamheid en sociaal contact, maar blijft toch nog achterdochtig, is nog te weinig betrokken bij de ontwikkeling of wordt onvoldoende begeleid in het gebruik er van. Ook de ethische dimensie is belangrijk: wie heeft toegang tot welke gegevens? En waarvoor worden ze gebruikt?

Een andere niet te negeren trend is die van de online hulpverlening. Het heeft als voordeel dat het enerzijds grote groepen kan bereiken en anderzijds toch gepersonaliseerd kan zijn. Bovendien bereikt het mensen in hun natuurlijke omgeving en is het minder afhankelijk van tijd en plaats. Via fora, chatprogramma’s, mail of andere media kunnen personen in contact treden met een hulpverlener (of lotgenoten). Apps of websites begeleiden personen in hun zelfhulp. Er worden tegenwoordig zelfs “serious games” ontwikkeld om personen via online trainingen nieuwe vaardigheden aan te leren. Op deze manier kan online hulpverlening een gediversifieerd hulpverleningsaanbod bieden bij complexe problemen, of gevoelige thema’s.

Technisch gezien zitten we in een digitale stroomversnelling met volgens experten disruptieve gevolgen, o.a. op de arbeidsmarkt. Maar wat betekent deze digitale vlucht vooruit voor de welzijns- en zorgsector? We horen spreken over digitale hulpverlening, social design  (bv. crime reducing design) tot een app om daklozen de weg te wijzen naar de dagelijkse warme maaltijd. Ingenieurs gaan samen zitten met sociaal werkers en hulpverleners. Hoe hiermee aan de slag gaan om de baten te maximaliseren, de risico’s te beperken en de randvoorwaarden ervan te formuleren? Hoe kunnen welzijnsorganisaties beter inzetten op digitalisering in functie van de cliënt? Hoe smart city en zorgzame stad laten samengaan?

Zoek samen met moderator: Piet Ketele (K.I. Woluwe) en o.a. Bert Bonroy (Mobilab, Thomas More), Ilse Marien en Willemien Laenens (VUB, imec-SMIT, leerstoel Smart Cities) naar oplossingen in de thematische werkgroep ‘Digitalisering, social digital design en de welzijnssector: een haat-liefdeverhouding?' op de Staten-Generaal Welzijn en Zorg.